Het is één van de vragen die we geregeld krijgen van onze volgers of tijdens een slaapconsultatie. “Hoeveel uren hoort mijn baby te slapen?”, “Slaapt mijn kindje te weinig?” De hoeveelheid slaap die een baby nodig heeft, is sterk afhankelijk van de leeftijd. Daarom gaan we even per leeftijd kijken naar de slaapnoden van je kindje.
Pasgeboren baby
Hoeveel slaap heeft een pasgeboren baby nodig? Een pasgeboren baby slaapt bijna de hele dag door. Ze wordt wakker om te eten, valt soms al terug in slaap voor het voedingsmoment voorbij is, en anders gebeurt dit snel daarna. Het is dan ook niet verwonderlijk dat pasgeboren baby’s op 24 uur tijd ongeveer 15-18 uur slaap nodig hebben. Ze hebben nog geen dag-nacht ritme dus slapen gewoon wanneer ze behoefte hebben. Zie het als een zandlopertje. Is dat leeg? Dan vallen ze in slaap. Hebben ze voldoende slaap gesprokkeld? Dan worden ze wakker en begint het zandlopertje weer te legen. Op deze leeftijd zijn het aantal dutjes erg onregelmatig en zijn ook de nachten meestal onderbroken. Vooral omwille van het frequent nodig hebben van voeding.
Baby is 2 maanden oud
Op de leeftijd van 2 maanden heeft een baby zo’n 14-17 uur slaap nodig. Liefst beperken we de dutjes (= slaapmomenten tussen het ochtend ontwaken en bedtijd (= 19u a 20.uur) ) tot een totaal van 5 uur. Slaapt je kindje overdag meer uren? Dan is het goed mogelijk dat hij zijn volledige noodzakelijk uren volgeslapen heeft nog voor de ochtend er goed en wel is.
Baby is 4 maanden oud
Zo rond 3 à 4 maanden verandert de manier van slapen bij baby’s. Het gaat dan veel meer lijken op de slaapcyclussen die wij als volwassenen doormaken. Voor je kindje is het daarom nu uitermate belangrijk dat het een slaapritueel heeft, dat hem toelaat verschillende korte slaapcycli aan elkaar te weven tot een gezonde, uitrustende slaap. Kindjes van vier maanden oud hebben 12 tot 15 uur slaap nodig. Dutjes overdag gaan we beperken tot een totaal van maximum 4 uur om te zorgen dat de nachten soepel blijven verlopen.
Baby is 6 maanden oud
Rond de leeftijd van 6 maanden heeft je kindje nog een 12-15 uur slaap nodig over 24 uur. Maximum 3.5 uur hiervan zijn dutjesuren overdag. Rond deze leeftijd is het belangrijk dat je kindje rond 19u -19.30 in bed zit.
Baby is 9 tot 12 maanden oud
Het aantal totale uren blijft gelijk tot je baby ongeveer één jaar oud is. Wel zakken de nodige slaapuren overdag wat meer. (3uur max op 9 maanden, 2,5 -3 uur wanneer je kindje één jaar wordt.
Peuters
Kindjes tussen 1 en 3 jaar hebben een totaal van 11 tot 14 uur slaap nodig. We beperken bij voorkeur de dutjes uren tot een totaal van 2 uur (bij 2 dutjes) en eventueel tot 3 uur wanneer je kindje overschakelt op één dutje.
Belangrijk!
Bij pasgeboren baby’s is het soms moeilijk om bedtijd op een normaal uur (19-20 u) te laten starten. Eventueel kun je de eerste maanden je kindje in bed leggen rond 20.30 -21.30u. Veel ouders geven dan nog een dreamfeed net voor ze zelf gaan slapen. Een dreamfeed geef je terwijl je baby zoveel mogelijk blijft slapen. (Geen of zo weinig mogelijk licht aan, geen speelmomentje maar enkel voeden, niet verluieren tenzij echt noodzaak, de slaapkamer niet verlaten.) Doel van de dreamfeed is een goed nachtritme gaan creëren, en toch te zorgen dat je kindje tijdig een voeding krijgt. Daarnaast is het handig als je baby nog gegeten heeft net voor jullie ook naar bed gaan. Zo kun je het aantal uren slaap in de nacht maximaliseren. Een dreamfeed geef je idealiter tussen 22 u en 23.30u.
Houd er rekening mee dat elke baby gedurende de nacht minstens 10 uur slaap nodig heeft. Dat is het ABSOLUTE minimum! De meeste kindjes hebben 11 tot 12 uur slaap nodig in de nacht. Het is normaal dat ze na elke slaapcyclus wakker worden. Dat doen wij ook. Het is wel belangrijk je kindje te leren hoe hij hier zelf het gemakkelijkste mee kan omgaan om verder te slapen. Heb je aandacht voor al deze zaken, dan heb je al een basis van wat jouw kindje nodig heeft. Een tweede erg belangrijk element om dan rekening mee te houden als je een goed slaapritme wil creëren, zijn de wakkertijden. Daar schreven we al een artikel over.
Om je baby goed te laten slapen, dien je ook te weten hoe lang een baby wakker kan blijven na een ontwaken. Dit verandert met de leeftijd. Waar pasgeboren baby’s nog heel veel slapen, kunnen peuters en kleuters al een hele dag overbruggen zonder een dutje of met één dutje. Waarom dat zo is, ligt aan de wakkertijden die evolueren.
Wat is wakkertijd?
De wakkertijd kan je omschrijven als de tijd die je baby optimaal wakker blijft na een ontwaken na nacht of dutje. Is de wakkertijd afgelopen? Dan ligt je kindje idealiter in bedje voor een volgend dutje. Overschrijd je de wakkertijd? Dan zal dit gevolgen hebben voor je kindje. Een te laat dutje of een dutje overslaan, lijkt voor je baby wat op hoe wij ons voelen als we een nachtje zouden doorsteken zonder slaap. We kunnen dat wel, maar we functioneren niet altijd even goed daarna. Soms voelen we ons oververmoeid of we hebben moeite ons te focussen. Soms zijn we sneller geïrriteerd en prikkelbaar. Stel dat we daarna nóg een nacht proberen door te brengen zonder slaap: dan lopen de problemen sterk op.
Zo is het ook voor je kindje. Een dutje dat wat korter is, of waarbij misschien niet geslapen werd, zal zorgen voor het opbouwen van slaaptekort. Is dat maar één dutje op de dag dat wat minder ging? Dan vallen de gevolgen vaak nog mee. Gaat het om meer dan één dutje, omdat je misschien een kindje hebt dat echt vecht tegen de slaap en zoveel mogelijk wil beleven? Dan zal je kindje tegen de avond erg prikkelbaar zijn. Slaaptekort is één van de oorzaken die bijdragen aan het huiluurtje in de avond.
Hoelang kan je baby wakker blijven?
De wakkertijd groeit mee met je baby. In het schema hieronder zie je hoe de wakkertijd bij kindjes steeds groeit. 80 % van de baby’s volgen deze wakkertijen. Bij 20 % wijken ze iets af. (15 tot 20 minuten langer of korter.) Wijkt je kindje veel meer af? Dan heeft het waarschijnlijk een nodig dutje overgeslagen en is het belangrijk om aandacht te hebben voor de wakkertijden. Ook als je kindje niet zelf aangeeft moe te zijn. Vooral baby’s die alles willen zien en meemaken, durven soms over hun grenzen gaan en de slaapsignalen negeren.
Wakkertijden per leeftijd
Leeftijd baby
Wakkertijd
pasgeboren
45 min
1 maand
60 min
3 maanden
90 min
6 maanden
2u 30 min
9 maanden
3 u– 3u30 min
12-18 m
4 u – 6 u
18m- tot leeftijd wegvallen dutje
5 – 7 u
Wakkertijden per leeftijd
Onrust en slaap
Is de wakkertijd volgemaakt, dan zorg je dus dat je kindje een dutje kan doen. Een dutje duurt bij voorkeur tussen de 45 minuten en 120 minuten. 45 minuten is een slaapcyclusje bij de jongste baby’s. Bij iets oudere baby’s lijken de cyclussen meer op de slaap van ons volwassenen en is elke cyclus ook ietsje langer. Baby’s die na 45 minuten – 1u 15 minuten wakker worden, hebben een slaapcyclus doorgemaakt en proberen de volgende cyclus te koppelen aan de vorige. Ze zoeken hierbij naar de zaken die ze anders ook gebruiken om terug in slaap te vallen. (fopspeen, witte ruis, wiegen, drinken, …)
Hoewel al voorgaande zaken je baby tot rust brengen, zijn ze niet allemaal even ideaal. Is je kindje ook tijdens zijn slaap onrustig en nog erg jong ( 0 tot 3 maanden)? Dan kan hij last hebben van reflexen die bewegingen uitlokken. Een inbakerzakje voor de eerste maanden kan dan helpen.
Bedtijd en hormonen
Als je de nacht begint, heb je idealiter een volledige wakkertijd achter de rug. Zo is je kindje ook effectief moe en klaar voor de nacht. Gaan rekken met de wakkertijd is moeilijker. Te lang wakker houden, heeft namelijk een omgekeerd effect. Je kindje maakt dan stresshormonen aan (adrenaline en cortisol) omdat er geen slaap volgt op de slaapsignalen en het lichaam dus nieuwe energie moet zoeken. Bovenstaande hormonen zorgen voor een stijging van het stresslevel en een bijhorende energieboost. Maar de hormonen bemoeilijken ook het in slaap vallen en het in slaap blijven. Ze werken dus hinderend op een kwalitatieve slaap.
Naast de wakkertijden is het natuurlijk ook belangrijk dat je weet hoeveel uren slaap je baby nu eigenlijk nodig heeft. Daarover kun je hier meer lezen.
Heeft jouw kindje moeite om in slaap te raken? Dan kun je altijd terecht voor een slaapbegeleiding. We werken steeds holistisch en bekijken je kindje en zijn gewoontes in het geheel. Door deze focus en ruime blik, nemen we ook zaken die niet direct slaap gerelateerd zijn mee (voedingsgewoontes, verteringsproblemen, karakter, …) maar vaak onderliggend een negatief effect hebben op de slaap. Door er rekening mee te houden en ook daar tips te geven, optimaliseren we nog meer het ritme van je kindje.
Je kleine uk valt eindelijk in je armen in slaap. Stil als een volleerde ninja manoeuvreer je het huis door, richting kinderbedje. Daar aangekomen leg je je baby heel, heel , ja, echt héééél voorzichtig neer. OEF. Gelukt! Of tenminste, dat denk je gedurende enkele euforische seconden tot je de kamer uit bent en jouw kleine spruit lijkt te ruiken dat ze niet meer bij je ligt en het terug op een huilen zet ! Zucht: terug naar stap één voor de vijfde keer… We willen allemaal graag die ideale baby: eentje dat zijn oogjes toe doet als het in bed wordt gelegd en dan netjes slaapt tot het tijd is om terug te eten. Helaas worden baby’s niet geboren met een ingebouwde timer die we zelf kunnen instellen. Hoewel…
De buikbaby
In de buik waren enkel gedempte geluiden vanuit de buitenwereld en zachte ruisende geluiden van het stromen van jouw bloed en jouw hartslag. Zijn lichaampje werd als het ware door het jouwe ‘omarmd’ . Hij voelde zich geborgen en veilig. Overdag, wanneer jij druk bezig was en rondliep, werd hij heerlijk in slaap gewiegd. Wanneer jij ’s avonds rustig in de zetel ging relaxen, werd hij wakkerder en ging wat meer bewegen. Maar wat hij ook deed, mama’s hartslag, ademhaling en geur (vruchtwater) waren altijd bij hem.
Na de geboorte
Na de geboorte komt de baby terecht in een voor hem heel erg vreemde wereld. Er is maar weinig dat vertrouwen of herkenning schept. Die herkenning is er vooral wanneer hij in jouw (of papa’s) armen ligt. Want jouw stem, jouw geur, een kloppend hart: het is voor je baby een veilig en bekend gevoel. Wanneer baby zich niet veilig voelt, zal hij reageren op de manier waarop hij communiceert: hij huilt. Het is dus niet abnormaal dat wanneer baby in een koud bed gelegd wordt, zonder al die herkenbare veilige omgevingsfactoren, hij een onveilig gevoel krijgt en gaat huilen als reactie. Het is voor een moeder een heel natuurlijke (en goede! ) reactie om dan haar baby bij zich te willen nemen.
Daarnaast heeft een pasgeboren baby nog helemaal geen dag-nacht ritme. Het slaapritme bij baby’s is iets wat moet groeien en is na de geboorte nog niet aanwezig. Een pasgeboren baby leeft meer op een aaneenschakeling van dutjes, wakker worden, eten, eventjes wakker zijn, moe worden en terug slapen. Een pasgeboren baby maakt ook nog niet veel melatonine ( speelt een rol in ons slaap-waakritme) aan. Met het ouder worden zullen de wakkere momenten en de slaapmomenten langer gaan worden. Oké: we moeten er dus voor zorgen dat baby zich veilig voelt, en hem op zachte wijze ondersteunen in het aanleren van het dag- en nachtritme.
Hoe kun je dit ondersteunen?
Dutjes
• Merk je dat je kindje de langste periode slaap overdag neemt en ‘nachts net heel vaak wakker is? Probeer dan de dutjes overdag iets beperkter te houden. Voor een baby onder de drie maanden kan je na een dutje van 2.5 a 3 uur zachtjes je baby wakker maken.( Dit is sowieso aangewezen indien je borstvoeding geeft) Bij een ouder kindje kan dit na een dutje van 2 a 2.5 uur. Op deze manier zal baby’s langste slaapblok zich meer ’s nachts situeren. Doet je kindje nog slechts één dutje? Dan mag dit gerust iets langer duren.
• Probeer niet om je baby ‘extra lang wakker te houden’ overdag met het idee dat hij dan ’s nachts langer zal slapen. Dit zorgt er alleen voor dat hij overprikkeld en oververmoeid raakt. Hierdoor raakt hij net minder gemakkelijk in slaap en slaapt hij ook onrustig.
• Dutjes overdag kunnen met het gordijntje dicht, of gewoon in de woonkamer als ze nog heel klein zijn, terwijl voor de nacht alles in de kamer net iets donkerder mag zijn. Zorg er altijd wel voor dat er weinig prikkels zijn/afleiding is.
Nachten
• Maak een duidelijk onderscheid tussen dag en nacht. Vraagt jouw kindje een nachtvoeding (zoals de meeste baby’s), probeer dan zo weinig mogelijk licht aan te doen. Houd je stem gedempt en rustig. Maak je baby niet wakkerder dan hij al is. Zaken die niet echt nodig zijn, doe je niet. ( Als verluieren niet nodig is, sla het dan deze keer over.) In de nacht zorg je dus voor weinig prikkels. Is het daarentegen ochtend? Dan kan het openen van de gordijnen –zelfs al slaapt baby nog- een sein aan het brein geven dat een nieuwe dag is aangebroken.
• Licht van tv-schermen of computer zou de aanmaak van melatonine afremmen. En aangezien melatonine net belangrijk is voor een goede nachtrust, kan het helpen om te zorgen dat je een uurtje voor je baby slapen gaat, dergelijke schermen uit te zetten of je baby er niet aan bloot te stellen. (Deze tip geldt trouwens ook voor de mama’s en de papa’s )
• Een simpel slaapritueeltje inbouwen dat je gebruikt voor het slapengaan, kan je baby helpen bij het herkennen van het “slaaptijd” moment. Bij dutjes overdag kan een ‘ingekorte’ versie gebruikt worden. Zaken die je kan gebruiken: slaapliedje zingen, badje, korte massage, slaapkledij aan,… Zolang het maar iets is wat je steeds kan doen ( en dus niet teveel tijd in beslag neemt) en ook een ander gemakkelijk kan overnemen.
Zelf in slaap vallen
Misschien vind je het helemaal niet erg dat baby in je armen in slaap valt. Toch is het niet slecht eens te bedenken hoe je het wil gaan aanpakken als je baby naar de opvang moet. Rond een maand of vier begint een baby linkjes te leggen. Zo kan hij ‘mama’s armen’ gaan zien als een essentieel onderdeel van het ‘in slaap vallen’. Merk je dat je baby jou echt nodig heeft om in slaap te raken, dan is het misschien goed om samen aan te leren hoe hij ook zelf in slaap kan vallen. Hetzelfde geldt voor het ‘in slaap voeden’. Beide zijn veilig en warm voor je baby, maar als het een vereiste wordt om te kunnen slapen, kan je baby er problemen mee krijgen als jij er eens niet bent. Om dit te vermijden kan je zorgen dat je je baby ook zelf leert in slaap vallen. Dit doe je door goed te kijken naar zijn reacties. Wrijven in de oogjes, minder aandachtig zijn, hoofdje wegdraaien = tijd voor een dutje!
Tips wanneer het moeilijk gaat
Heeft je baby het nog moeilijk, dan kan het helpen om eventjes bij hem te blijven. Mama’s hand tegen zijn wangetje kan misschien net genoeg zijn deze keer en volgende keer kan hij het wellicht helemaal zelf. Onthoud in elk geval dat het NIET de bedoeling is dat je je baby laat huilen tot hij in slaap valt. (Want dat geeft dan weer heel andere gevolgen ) Huilt je baby: ga er dan heen. Vertel zachtjes dat het slaaptijd is, aai zijn wangetje, blijf bij hem, toon dat je er bent als hij je nodig heeft … Maar probeer hem niet te snel uit bed te halen. Wie weet, na enkele pogingen, heb je een ukje dat heerlijk zelf in slaapt raakt. In zijn bedje én in mama’s armen.
Zoek wat voor jullie werkt
Heb je een kleintje dat voortdurend bij jou in slaap valt en vind je dat zelf heerlijk en wil je dat liefst gewoon zo houden? DOEN! Het gaat er om waar jij en je baby zich het beste bij voelen! En dat kan voor het ene gezin heel wat anders zijn dan het andere gezin. Zijn er bij jullie echter een aantal gewoontes in geslopen die een goede nachtrust in de weg staan? Denk jij regelmatig: ‘Help, mijn baby wil niet slapen!’ Wil je daar graag verandering in brengen? Kijk dan zeker eens naar onze consultatiemogelijkheden of neus eens rond in onze shop.
Het is een vraag die nieuwe ouders zich vaker stellen. Geef ik mijn baby nu wel of geen fopspeen? Wij hebben daarom voor je even alle voor- en nadelen opgelijst, zodat je zelf kan beslissen of je wel of geen fopspeen wil geven.
Voordelen:
Baby’s hebben een instinctieve zuigreflex. Het zuigen zelf zorgt hierbij voor een troostend en goed gevoel bij je kindje. Onderzoek toont aan dat de stresslevels tijdens en na een ingreep bij de baby lager zijn als die zuigt op een fopspeen. Ook onderzoeken bij premature kindjes melden een kortere ligduur in het ziekenhuis bij fopspeen gebruik. We kunnen er dus vanuit gaan dat een fopspeen een troostend, regulerend en kalmerend effect heeft op de baby.
Een viertal onderzoeken tonen een lager aantal gevallen van wiegendood bij baby’s met fopspeen. De precieze redenen hiervoor zijn nog niet echt duidelijk en worden verder onderzocht.
Fopspenen zouden een pijnstillend effect hebben op baby’s. Ook hier verwijzen onderzoeken vooral naar premature baby’s en de cortisol levels bij ingrepen.
Fopspenen zorgen voor een zelf-troostend effect. Baby’s met een fopspeen kunnen zichzelf iets sneller zelfstandig troosten.
Fopspeen gebruik kan je gemakkelijk terug afleren. Duimzuigen daarentegen heeft veel dezelfde nadelen maar is erg moeilijk af te leren.
Nadelen
Kindjes die fopspenen gebruiken, hebben volgens onderzoek een grotere kans op het ontwikkelen van oorontstekingen. Wel dient hier een kanttekening bij gemaakt te worden. In de onderzoeken hebben de meeste kindjes die een fopspeen gebruiken vaak geen moedermelk (meer) als voeding. Deze factor dient meegenomen te worden gezien de beschermende factor van moedermelk tegen oorontstekingen ( otitis media).
Kindjes die erg lang blijven zuigen op een fopspeen, (vooral wanneer de fopspeen ook gedoopt wordt in zoetigheid) hebben een grotere kans om gaatjes in de tanden te krijgen. Langdurig fopspeengebruik zorgt vaak voor een afwijkende stand van de tanden. Dit is vooral het geval wanneer de speen in de leeftijdsgroep van 3 tot 5 jaar nog gebruikt wordt.
Zuigen op een fopspeen kan hongersignalen maskeren, waardoor je niet optimaal inspeelt op je baby.
onderzoek toont aan dat er meer bacteriën aanwezig zijn in de mond van baby’s/ jonge kinderen die een fopspeen gebruiken. Vaak zijn dit eerder onschuldige varianten. Op de fopspeen zelf stelden onderzoekers een verschil vast tussen silicone en rubber, waarbij siliconenspenen minder vatbaar zijn voor aanhechting van bacteriën.
Tot het moment dat de baby de fopspeen zelf in de mond kan stoppen, is hij afhankelijk van de ouder om die terug te geven wanneer hij die verliest. Je kan de afhankelijkheid wel beperken. In onze slaapcoaching geven we hier uitgebreid uitleg over.
Mogelijks is er een negatieve invloed op het functioneren en bouw van mond (spieren) en tanden. Zo ligt bij fopspeengebruik de tong niet tegen het verhemelte, maar onder de fopspeen.
Een fopspeen zou de borstvoeding nadelig beïnvloeden, wordt vaak verteld. Een aantal recente onderzoeken tonen echter weinig tot geen verband bij fopspeengebruik op de duur van de borstvoeding. Mogelijks is de invloed van een fopspeen dus niet zo negatief als eerst gedacht.
Onze visie:
Kijk vooral naar wat je baby nodig heeft en wat jullie zelf als gezin willen. Wel of geen fopspeen: er zijn voor beide voor- en nadelen te melden. Beide opties zijn prima keuzes! Durf dus gaan voor je eigen keuze.
Kies je voor een fopspeen, gebruik dat altijd een veilig model ( met gaatjes in het schild), vervang de speen regelmatig en check ook tussendoor regelmatig op slijtage. Zorg voor een fopspeen met CE certificaat, zo ben je zeker dat er geen schadelijke stoffen in zitten. Zelf zouden we adviseren om even af te wachten met de fopspeen als de borstvoeding nog niet vlot loopt.
Beperk het gebruik tot de dutjes of troostmomenten als je kindje nog erg klein is, zorg dat je alert blijft voor hongersignalen. Bouw het fopspeengebruik tijdig af. ( Eerst enkel nog in bedje, daarna volledige afbouw. Grotere kindjes hebben voldoende andere mogelijkheden tot troost en de nadelen worden groter bij langdurig -en frequent- gebruik.)
Kijk bij het kiezen van een fopspeen niet enkel naar hoe leuk die is, maar kijk welke vorm en soort de voorkeur van jouw kindje draagt.
Je kent ze wel: de draagbare babynestjes met een boord rondom met zachte omranding. Ze omvatten je baby en -zo zegt de reclame- geven je kindje het gevoel van geborgenheid van in de buik. Je hebt ze in de meest leuke printjes en de meeste grote babymerken hebben er wel eentje in het assortiment zitten. Maar hoe leuk we ze ook vinden, toch heeft De BabyExpert ze niet op de webshop staan en we zullen dit ook niet doen. Hieronder lees je ook waarom we de keuze maakten niet mee te gaan in deze nieuwe hype.
Terug naar het begin
Als we een tijdje terug in de tijd gaan, dan zien we dat de wiegendoodcijfers vroeger een heel stuk hoger waren. Vanaf 1994 kwam daar in drastisch verandering in, met de start van de Vlaamse campagnes rond vermijden van wiegendood (in Nederland is dit zelfs nog een aantal jaar vroeger van start gegaan). Onderzoek toonde namelijk aan dat er een aantal factoren zijn die de kans op wiegendood verhogen. Eens deze factoren geminimaliseerd werden en deze goede slaapgewoonten ook beter gecommuniceerd werden, zakten de sterftecijfers drastisch. Zo waren er in 1993 -voor de start van de campagne- nog meer dan 100 overlijdens in Vlaanderen te wijten aan wiegendood. Die aantallen zakten een jaar na de start van de campagne al naar 70 om de jaren erna verder te zakken naar 30 en in 2015 rond de 15 te liggen. Deze adviezen bleken dus levensreddend.
Veilig slapen
Misschien kunnen we er even een aantal belangrijke wetenschappelijk onderbouwde adviezen voor het vermijden van wiegendood bijhalen:
1: De baby laten slapen in ruglig
Ruglig is de enige veilige houding om te slapen. Weliswaar hebben kindjes die wakker zijn veel afwisseling nodig om motorisch optimaal te ontwikkelen. Het is dus zeker belangrijk om ze overdag frequent onder begeleiding in zijlig of buiklig te laten liggen of ze te dragen. Maar wanneer ze slapen zonder toezicht, is ruglig de meest veilige houding.
2: In een bed met een stevige en passende matras en een stevige ondergrond
Zodanig dat de baby niet kan wegzakken in de matras. Zachte matrassen (vervormbare matras) of onstevige bodems zijn een risico.
3: Geen risicovolle bedmaterialen
Geen kussen, geen dekbed, geen bedomrander, geen ‘hulpstukken’ om positie te houden. Geen andere zaken die het gezicht kunnen bedekken of waar het gezichtje in terecht kan komen (vb grote knuffels vlakbij het gezicht). Deze zaken verhogen het risico op wiegendood sterk. Een baby slaapt het beste in een bed, zonder extra’s, met open spijlen (luchtcirculatie) en zonder losse dekens. Het vrijhouden van het gezicht is van cruciaal belang.
4: Maximum 10 % helling van het bedje.
Beter is de poten te verhogen (blokjes) dan de matras. Zodoende ligt er niets extra in het bedje. Eventueel kan men ook het bedje half opmaken, zodat de baby lager ligt en niet veel kan zakken. Een te hoge helling van het bedje is gevaarlijk en kan zorgen dat het kinnetje van de baby op de borst zakt waardoor de ademweg deels of geheel geblokkeerd wordt (dit is ook waarom het afgeraden wordt een baby meerdere uren te laten slapen in een zitje zoals een relaxzitje dat niet helemaal vlak is). Vooral wanneer ze zelf nog weinig controle over het hoofdje en nek hebben en ze nog erg jong zijn is dit gevaarlijk. Er is trouwens weinig bewijs dat het hoofdeinde van het bed iets verhogen een positieve uitwerking zou hebben op reflux. Pas wanneer de baby echt rechtop wordt gehouden (zoals in de armen) zien we verbetering.
5: Vermijd roken tijdens en na de zwangerschap
Ga zeker niet roken in nabijheid van de baby of de kamers waar de baby slaapt. Roken is een belangrijke factor en verhoogt de kans op wiegendood significant.
6: De temperatuur van de kamer is idealiter koel
De eerste 6 weken nog tot max 20°, daarna bij voorkeur rond de 18. Is de kamer warmer op zomerse dagen, pas dan zeker de kleding aan. Wiegendood komt vaker voor in de winter wanneer de baby te veel kledij aankrijgt en de warmte niet weg krijgt. Let er ook op dat een mutje op het hoofd na de eerste dagen niet meer nodig is. Op deze manier kan je kindje het teveel aan warmte niet kwijtraken. Oververhitting is een trigger voor wiegendood.
Een babynestje heeft een zachte ondergrond (vervormbare matras). Bovendien heeft het een zachte ‘omranding’ met vulling. Deze ligt relatief dicht bij het gezicht van de baby. De kans dat een baby met het gezicht in de rand terecht komt is dus groot. Zeker wanneer het nestje zelf ook nog eens in het ouderlijk bed ligt en meebeweegt met de ouders kan baby gemakkelijk naar de zijkant schuiven. Ook warmte kwijtraken is moeilijker in een nestje, zeker wanneer het hoofdje tegen de bovenrand terecht komt. Zowel de warmtestuwing als adembelemmering zijn risicofactoren naar wiegendood toe.
Een babynestje is dus zeker geen product waar je kindje veilig in te slapen gelegd kan worden. En laten ze nu net daarvoor het vaakst gebruikt worden…
Een babynestje zou dus eigenlijk op een harde ondergrond moeten staan (op de grond?) en er is steeds supervisie nodig. Het is dus niet de bedoeling dat jij als ouder dan ook slaapt. Het hoort niet in het ouderlijk bed of in het kinderbed als bedverkleiner. Je kunt je afvragen wat het nut er dan nog van is?
Word je gelokt door de knusheid bij het slapen? Dan kun je je kindje ook inbakeren de eerste maanden of in een slaapzakje laten slapen. Ook zo slaapt het knus en geborgen (EN veilig)!
Oké, maar wat dan als de fabrikant beweert dat het product ‘veilig en goedgekeurd in de slaapomgeving’? Kan het dan wel?
Hier duiden ze waarschijnlijk op de Europese norm EN 597 waar elk stof gebruikt in slaapsituaties aan moet voldoen. Die ‘goedkeuring’ en veiligheid spreekt enkel over de mate waarin een stof ontvlambaar is. Het gaat dus over brandveiligheid en zegt dus niets over hoe veilig een babynestje is naar wiegendood toe.
Daarnaast is het ook interessant te weten dat elke stof die nog wat ademend is, adem-belemmerend wordt wanneer er vocht in terecht komt (denk aan speeksel, melk teruggeven,…). Het is dus niet verstandig blindelings op dergelijke claims te vertrouwen.
Cijfers zakken niet meer
Sinds een aantal jaar neemt het aantal gevallen van wiegendood niet meer af. Het stagneert en in sommige landen zien we zelfs een stijging. Zo komen sinds de omranders in het park (of ook box genoemd) meer gevallen van wiegendood daarin voor. Ook de babynestjes hebben jammer genoeg al meerdere overlijdens geëist. Zo ook bij de ‘DockATot’ een babynestje met zachte omranders, voorheen bekend als SleepyHead. Enorm populair in de V.S. maar ook bij ons verkrijgbaar. Na enkele gevallen van wiegendood in het nestje staat er nu een waarschuwing dat hun nestje niet bedoeld is om kinderen in te laten slapen en enkel onder supervisie te gebruiken is. In Canada is dit product zelfs niet meer verkrijgbaar. Andere nestjes zijn echter soortgelijk. Niet veilig dus om in te slapen.
Mijn baby is nochtans helemaal oké
Neen, niet elke baby die daarin wordt gelegd zal sterven aan wiegendood. Gelukkig maar! Het blijft een situatie waar meerdere factoren spelen. En er zijn mensen die geneigd zijn te zeggen dat hun kind er maanden in heeft gelegen, waarbij niets gebeurd is, en daaruit besluiten dat het product veilig is. Dit is een gevaarlijke visie. Ik vermoed dat ik bij rood licht ook verschillende malen kan oversteken zonder omver gereden te worden… Maar uit veiligheidsoverwegingen gaan we toch niet proberen hoeveel keer dit lukt ?
Slapen in een babynestje is niet veilig. Dat is iets wat veel ouders (nog) niet (genoeg) beseffen. Je gaat er vanuit dat wat je koopt voor je baby ook veilig is. Veel gevallen van wiegendood konden vermeden worden indien alle veiligheidsregels gevolgd werden. En dat is dan weer de reden waarom wij dit graag met je delen. Onze visie is dat je met je baby, dat kleine bundeltje geluk, geen enkel veiligheidsrisico wil nemen. Hoe mooi dat babynest-printje ook is.
Heb je het al in huis? Gebruik het dan enkel onder supervisie. Heb je het momenteel op de lijst staan? Denk dan even goed na of dit toch wel prijzige item voor jou nog steeds een must-have is of net het net zo goed van de lijst mag.
9 maanden heb je afgeteld, 9 maanden heeft jouw kleine uk mogen groeien en bloeien in mama’s buik. Dan kom je thuis met je kleine spruit en begint het echte avontuur.
De eerste weken met je baby is het vaak nog wat zoeken. Je leert elkaar kennen en leert inspelen op de manier van communiceren die een baby heeft. Een kreuntje kan namelijk van alles betekenen. Zit er iets niet lekker? Misschien een vieze luier? Een krampje? Ook huilen kan net zo goed betekenen dat je kindje honger heeft of dat het overprikkeld is. Of misschien heel erg moe of toch weer krampjes?
Ondersteuning tijdens de eerste maanden
De eerste weken als nieuwe ouder zijn best wel intensief. Want naast je kindje leren kennen, komt er vaak ook een volledig nieuw ritme en heel wat slaaptekort bij kijken. Als het dan door omstandigheden (als allergie, terugkerende krampjes, reflux, moeilijk slapen, …) ook minder vlot loopt, is het vaak een extra belasting.
Wij willen hier als BabyExpert graag het verschil maken. Door coaching en adviesverlening afgestemd op jouw behoefte en jouw gezinnetje. Daar waar jullie de meeste knelpunten ervaren. Slaapt jouw kindje niet goed? Wil je graag een beter slaapritme introduceren of begrijpen waarom je baby enkel wil slapen in jouw armen? Geeft je kindje steeds melk terug en lijkt de melk niet te verteren? Start je met vaste voeding of vraag je je af hoe je jouw baby kan stimuleren in zijn ontwikkeling? Wij helpen graag.