Hoe veilig is een babynestje?
Je kent ze wel: de draagbare babynestjes met een boord rondom met zachte omranding. Ze omvatten je baby en -zo zegt de reclame- geven je kindje het gevoel van geborgenheid van in de buik. Je hebt ze in de meest leuke printjes en de meeste grote babymerken hebben er wel eentje in het assortiment zitten. Maar hoe leuk we ze ook vinden, toch heeft De BabyExpert ze niet op de webshop staan en we zullen dit ook niet doen. Hieronder lees je ook waarom we de keuze maakten niet mee te gaan in deze nieuwe hype.
Terug naar het begin
Als we een tijdje terug in de tijd gaan, dan zien we dat de wiegendoodcijfers vroeger een heel stuk hoger waren. Vanaf 1994 kwam daar in drastisch verandering in, met de start van de Vlaamse campagnes rond vermijden van wiegendood (in Nederland is dit zelfs nog een aantal jaar vroeger van start gegaan). Onderzoek toonde namelijk aan dat er een aantal factoren zijn die de kans op wiegendood verhogen. Eens deze factoren geminimaliseerd werden en deze goede slaapgewoonten ook beter gecommuniceerd werden, zakten de sterftecijfers drastisch. Zo waren er in 1993 -voor de start van de campagne- nog meer dan 100 overlijdens in Vlaanderen te wijten aan wiegendood. Die aantallen zakten een jaar na de start van de campagne al naar 70 om de jaren erna verder te zakken naar 30 en in 2015 rond de 15 te liggen. Deze adviezen bleken dus levensreddend.
Veilig slapen
Misschien kunnen we er even een aantal belangrijke wetenschappelijk onderbouwde adviezen voor het vermijden van wiegendood bijhalen:
1: De baby laten slapen in ruglig
Ruglig is de enige veilige houding om te slapen. Weliswaar hebben kindjes die wakker zijn veel afwisseling nodig om motorisch optimaal te ontwikkelen. Het is dus zeker belangrijk om ze overdag frequent onder begeleiding in zijlig of buiklig te laten liggen of ze te dragen. Maar wanneer ze slapen zonder toezicht, is ruglig de meest veilige houding.
2: In een bed met een stevige en passende matras en een stevige ondergrond
Zodanig dat de baby niet kan wegzakken in de matras. Zachte matrassen (vervormbare matras) of onstevige bodems zijn een risico.
3: Geen risicovolle bedmaterialen
Geen kussen, geen dekbed, geen bedomrander, geen ‘hulpstukken’ om positie te houden. Geen andere zaken die het gezicht kunnen bedekken of waar het gezichtje in terecht kan komen (vb grote knuffels vlakbij het gezicht). Deze zaken verhogen het risico op wiegendood sterk. Een baby slaapt het beste in een bed, zonder extra’s, met open spijlen (luchtcirculatie) en zonder losse dekens. Het vrijhouden van het gezicht is van cruciaal belang.
4: Maximum 10 % helling van het bedje.
Beter is de poten te verhogen (blokjes) dan de matras. Zodoende ligt er niets extra in het bedje. Eventueel kan men ook het bedje half opmaken, zodat de baby lager ligt en niet veel kan zakken. Een te hoge helling van het bedje is gevaarlijk en kan zorgen dat het kinnetje van de baby op de borst zakt waardoor de ademweg deels of geheel geblokkeerd wordt (dit is ook waarom het afgeraden wordt een baby meerdere uren te laten slapen in een zitje zoals een relaxzitje dat niet helemaal vlak is). Vooral wanneer ze zelf nog weinig controle over het hoofdje en nek hebben en ze nog erg jong zijn is dit gevaarlijk. Er is trouwens weinig bewijs dat het hoofdeinde van het bed iets verhogen een positieve uitwerking zou hebben op reflux. Pas wanneer de baby echt rechtop wordt gehouden (zoals in de armen) zien we verbetering.
5: Vermijd roken tijdens en na de zwangerschap
Ga zeker niet roken in nabijheid van de baby of de kamers waar de baby slaapt. Roken is een belangrijke factor en verhoogt de kans op wiegendood significant.
6: De temperatuur van de kamer is idealiter koel
De eerste 6 weken nog tot max 20°, daarna bij voorkeur rond de 18. Is de kamer warmer op zomerse dagen, pas dan zeker de kleding aan. Wiegendood komt vaker voor in de winter wanneer de baby te veel kledij aankrijgt en de warmte niet weg krijgt. Let er ook op dat een mutje op het hoofd na de eerste dagen niet meer nodig is. Op deze manier kan je kindje het teveel aan warmte niet kwijtraken. Oververhitting is een trigger voor wiegendood.
Er zijn er nog een aantal adviezen en wie ze allen graag eens uitgebreid wil nalezen kan dit o.a. hier: wetenschappelijk-dossier-veilig-slapen-2008.pdf (kindengezin.be)
Het babynestje
Een babynestje heeft een zachte ondergrond (vervormbare matras). Bovendien heeft het een zachte ‘omranding’ met vulling. Deze ligt relatief dicht bij het gezicht van de baby. De kans dat een baby met het gezicht in de rand terecht komt is dus groot. Zeker wanneer het nestje zelf ook nog eens in het ouderlijk bed ligt en meebeweegt met de ouders kan baby gemakkelijk naar de zijkant schuiven. Ook warmte kwijtraken is moeilijker in een nestje, zeker wanneer het hoofdje tegen de bovenrand terecht komt. Zowel de warmtestuwing als adembelemmering zijn risicofactoren naar wiegendood toe.
Een babynestje is dus zeker geen product waar je kindje veilig in te slapen gelegd kan worden. En laten ze nu net daarvoor het vaakst gebruikt worden…
Een babynestje zou dus eigenlijk op een harde ondergrond moeten staan (op de grond?) en er is steeds supervisie nodig. Het is dus niet de bedoeling dat jij als ouder dan ook slaapt. Het hoort niet in het ouderlijk bed of in het kinderbed als bedverkleiner. Je kunt je afvragen wat het nut er dan nog van is?
Word je gelokt door de knusheid bij het slapen? Dan kun je je kindje ook inbakeren de eerste maanden of in een slaapzakje laten slapen. Ook zo slaapt het knus en geborgen (EN veilig)!
Oké, maar wat dan als de fabrikant beweert dat het product ‘veilig en goedgekeurd in de slaapomgeving’? Kan het dan wel?
Hier duiden ze waarschijnlijk op de Europese norm EN 597 waar elk stof gebruikt in slaapsituaties aan moet voldoen. Die ‘goedkeuring’ en veiligheid spreekt enkel over de mate waarin een stof ontvlambaar is. Het gaat dus over brandveiligheid en zegt dus niets over hoe veilig een babynestje is naar wiegendood toe.
Daarnaast is het ook interessant te weten dat elke stof die nog wat ademend is, adem-belemmerend wordt wanneer er vocht in terecht komt (denk aan speeksel, melk teruggeven,…). Het is dus niet verstandig blindelings op dergelijke claims te vertrouwen.
Cijfers zakken niet meer
Sinds een aantal jaar neemt het aantal gevallen van wiegendood niet meer af. Het stagneert en in sommige landen zien we zelfs een stijging. Zo komen sinds de omranders in het park (of ook box genoemd) meer gevallen van wiegendood daarin voor. Ook de babynestjes hebben jammer genoeg al meerdere overlijdens geëist. Zo ook bij de ‘DockATot’ een babynestje met zachte omranders, voorheen bekend als SleepyHead. Enorm populair in de V.S. maar ook bij ons verkrijgbaar. Na enkele gevallen van wiegendood in het nestje staat er nu een waarschuwing dat hun nestje niet bedoeld is om kinderen in te laten slapen en enkel onder supervisie te gebruiken is. In Canada is dit product zelfs niet meer verkrijgbaar. Andere nestjes zijn echter soortgelijk. Niet veilig dus om in te slapen.
Mijn baby is nochtans helemaal oké
Neen, niet elke baby die daarin wordt gelegd zal sterven aan wiegendood. Gelukkig maar! Het blijft een situatie waar meerdere factoren spelen. En er zijn mensen die geneigd zijn te zeggen dat hun kind er maanden in heeft gelegen, waarbij niets gebeurd is, en daaruit besluiten dat het product veilig is. Dit is een gevaarlijke visie. Ik vermoed dat ik bij rood licht ook verschillende malen kan oversteken zonder omver gereden te worden… Maar uit veiligheidsoverwegingen gaan we toch niet proberen hoeveel keer dit lukt ?
Slapen in een babynestje is niet veilig. Dat is iets wat veel ouders (nog) niet (genoeg) beseffen. Je gaat er vanuit dat wat je koopt voor je baby ook veilig is. Veel gevallen van wiegendood konden vermeden worden indien alle veiligheidsregels gevolgd werden. En dat is dan weer de reden waarom wij dit graag met je delen. Onze visie is dat je met je baby, dat kleine bundeltje geluk, geen enkel veiligheidsrisico wil nemen. Hoe mooi dat babynest-printje ook is.
Heb je het al in huis? Gebruik het dan enkel onder supervisie. Heb je het momenteel op de lijst staan? Denk dan even goed na of dit toch wel prijzige item voor jou nog steeds een must-have is of net het net zo goed van de lijst mag.